Jednym z powodów, dla których język arabski wydaje się trudny, jest fakt, że skrywa się on za pismem bardzo różniącym się od naszego. Warto poznać alfabet arabski – to bardzo ciekawe i wcale nie takie skomplikowane. Zanim poznamy sposób zapisu słów, przyjrzyjmy się podstawowym cechom tego alfabetu.
KIERUNEK ZAPISU I CECHY ALFABETU ARABSKIEGO
Po pierwsze, alfabet arabski zapisujemy od prawej do lewej. Na pierwszy rzut może się to wydawać dziwne. Bardzo łatwo jednak można się do tej zmiany przyzwyczaić w toku nauki języka arabskiego. Konsekwencją zapisu od prawej do lewej jest odwrotna (względem naszej) organizacja tekstów i książek. Teksty są wyrównane do prawej, a strony tytułowe książek znajdują się z prawej strony.
Kierunek czytania książki po arabsku
Po drugie, każdy znak alfabetu arabskiego zawsze przeczytamy tak samo, niezależnie od tego, jakie inne znaki mu towarzyszą. Jest to pewne uproszczenie, ale o drobnych odstępstwach od tej zasady dowiesz się później. Zwróć uwagę, że to prostsza sytuacja niż ta, z którą mamy do czynienia w języku polskim. Po polsku tak samo przeczytamy „rz” i „ż” oraz „h” i „ch”. Litera „c” brzmi inaczej, gdy stanowi część zapisu „cz” lub „ch”. Po arabsku jedna litera to jeden dźwięk. Kropka.
Po trzecie, alfabet arabski nie przewiduje wersji małych i dużych liter.
Po czwarte, jest to pismo spółgłoskowe, co oznacza, że odnotowywane są w nim przede wszystkim spółgłoski. Samogłoski albo są pomijane w zapisie (najczęściej), albo są sygnalizowane dodatkowymi znakami diakrytycznymi. Stanowią one pewne ułatwienie dla osób uczących się języka.
CZTERY FORMY LITER
Każda litera, a jest ich 28, ma 4 formy graficzne. Dla łatwiejszego zrozumienia ich wykorzystania nazywamy je:
- początkową;
- środkową;
- końcową;
- izolowaną.
Uwaga! To są jedynie formy graficzne, a więc różne sposoby, na jakie możemy zapisać tę samą literę. Różnią się wyłącznie zapisem, wszystkie przeczytamy w ten sam sposób.
To, z jakiej formy danej litery skorzystamy, pisząc jakiś wyraz, zależy od tego, jakie inne litery ją otaczają w tym wyrazie. Przyjrzyjmy się czterem formom litery „b” (czytamy ją tak samo, jak polskie „b”):
Cztery formy litery „b”
Wszystkie formy przeczytamy tak samo, jako „b”.
Formę początkową spotkamy w sytuacji, gdy litera „b” nie połączyła się z żadną literą z prawej strony, ale połączyła się z literą z lewej strony. Widać, że forma ta przewiduje linię wychodzącą w lewo. Właśnie tą linią litera połączy się z kolejną. Zauważ, że nie ma za to linii wychodzącej w prawo. W tę stronę litera z niczym się nie połączy.
Forma środkowa jest wykorzystywana w sytuacji, gdy litera „b” połączy się z innymi literami zarówno z prawej, jak i z lewej strony. Forma ta przewiduje łączniki w obie strony.
Forma końcowa występuje, gdy litera „b” połączy się wyłącznie z prawej strony i tylko w tę stronę odchodzi linia łącząca.
Forma izolowana zostanie użyta, gdy litera nie połączy się ani z prawej, ani z lewej strony. Sytuacja ta najczęściej będzie miała miejsce wtedy, gdy litera występuje samotnie (np. wyraz składa się tylko z jeden litery).
Dla przećwiczenia tych zasad zapiszemy słowo składające się z trzech liter: b + j + t.
Najpierw zajmiemy się literą b.
Wybieramy formę początkową dla „b”, ponieważ litera ta rozpoczyna wyraz. Oznacza to, że nie ma nic wcześniej, a więc z prawej strony. Połączy się ona wyłącznie z lewej strony.
Litera „j” pojawia się w formie środkowej, bo łączy się z innymi literami z obu stron. Zwróć uwagę, że „b” połączyło się bezpośrednio z „j”.
Litera „t” pojawia się w formie końcowej, ponieważ może się połączyć tylko z prawej strony (bo dalej – z lewej strony – nie ma już żadnej litery).
W ten sposób wygląda większość wyrazów – są to ciągi różnych kształtów (liter) połączonych linią. Większość, ale nie wszystkie, bo musimy pamiętać o pewnym wyjątku, który omówiony jest poniżej.
LITERY NIEŁĄCZĄCE SIĘ Z LEWEJ STRONY
Istnieje grupa 6 liter, które nie łączą się z lewej strony. Litery te, podobnie jak pozostałe, mogą wystąpić w dowolnym miejscu w wyrazie, ale nigdy nie połączą się linią z następną literą.
Litery niełączące się z lewej strony
Jeśli po tych literach pojawia się inna litera, musi ona przybrać:
- formę początkową — jeśli po niej też występuje litera;
- formę izolowaną — jeśli jest ostatnia w wyrazie.
Zwróć uwagę, jakich form użyto w poniższym słowie. Składa się ono po kolei z liter:
- b — ta litera, jak wiesz, „normalnie” może się łączyć z prawej i z lewej;
- r — litera niełącząca się z lewej strony;
- k — litera mogąca łączyć się z prawej i lewej.
Powstały wyraz, mimo że stanowi całość, w graficznym zapisie ma w środku niewielką przerwę między literami „r” i „k” (dlatego, że „r” nie mogła się połączyć linią z następną literą). Niektóre wyrazy będą więc miały w środku przerwy w miejscach występowania liter niełączących się z lewej strony.
DO POBRANIA
