Szukanie mieszkania
חיפוש דירה (czyt. chipus dira)
Niezależnie od tego, czy wybieracie się do Izraela na krótki pobyt turystyczny czy też przyjeżdżacie na wymianę studencką, to na pewno będziecie musieli zmierzyć się z nie lada wyzwaniem – znalezieniem mieszkania.
Jeśli przyjeżdżamy do Izraela na kilkudniowe wakacje, warto przyjrzeć się ofertom na portalach typu booking czy Airbnb. Pamiętajmy, że często standard izraelskich mieszkań w porównaniu do ceny jest dość niski, a koszt pobytu w hotelach może być sporym obciążeniem dla naszych portfeli, dlatego warto także zapoznać się z ofertą hosteli. Ta opcja może być w szczególności interesująca dla samodzielnie podróżujących – niektóre hostele oferują wycieczki do atrakcji turystycznych trudniej dostępnych dla osób polegających na izraelskim transporcie publicznym
Jeśli natomiast dysponujemy wysokim budżetem, w większych miastach znajdziemy stylowo urządzone hotele, tzw. מלונות בוטיק (czyt. melonot butik, hotele butikowe). Pod tym względem niezwykle atrakcyjny będzie Tel Awiw, gdzie nie brakuje małych hoteli powstających w bauhausowych budynkach. Niemniej w większości przypadku ceny pobytu w takich hotelach mogą spowodować zawrót głowy i być dostępne tylko dla הייטקיסטים (czyt. hajtekistim, osoby pracujące w high-techu).
A co jeśli planujemy dłuższy pobyt?
Szukam subletu
אני מחפש.ת סאבלט… (czyt. ani mechapes.et sablet)
W dużych izraelskich miastach popularną opcją jest sublet, czyli podnajem mieszkań i pokojów na krótszy czas. Istnieje nawet czasownik לסאבלט (czyt. lesablet, subletować), a także grupy na פייסבוק (czyt. Fejsbuk, Facebook) typu סאבלט תל אביב (czyt. sablet Tel Awiw, Sublet Tel Aviv). W szczególności w trakcie żydowskich świąt wiele osób decyduje się na urlop poza krajem i oferuje podnajem swoich mieszkań na kilka tygodni. Jeśli chcemy spędzić w Izraelu trochę więcej czasu, wydaje się, że warto rozważyć tę opcję. Również gdy planujemy przeprowadzkę do Izraela i będziemy szukać samodzielnie mieszkania, to warto pochylić się nad tą możliwością.
Akademik
מעונות סטודנטים (czyt. meonot studentim)
Gdy przyjeżdżamy do Izraela na wymianę studencką (חילופי סטודנטים czyt. chilufej studentim) czy ulpan, tj. intensywny kurs języka hebrajskiego, i nie mamy czasu ani ochoty na samodzielne poszukiwania, to warto zapoznać się z ofertą akademików danej instytucji. Pamiętajmy, że koszt takiego mieszkania może być droższy od przeciętnych cen na rynku. Często oprócz samodzielnego pokoju można także wybrać pokój dwuosobowy. Co więcej, należy pamiętać, że umeblowanie takiego lokum ogranicza się do minimum (łóżko, szafa, biurko i stół), a kuchnia nie jest wyposażona w podstawowe sprzęty.
Mieszkanie ze współlokatorami
דירת שותפים (czyt. dirat szutafim)
Zazwyczaj studenci i osoby wkraczające na rynek pracy, ze względu na wysokie koszty wynajmu, decydują się na zamieszkanie ze współlokatorami. Tak jak i w wielu miastach europejskich, a coraz częściej także i w Polsce, należy przygotować się na udział w castingach na współlokatorów. Przeglądając oferty, warto zwrócić uwagę, że w większości przypadków podana kwota wynajmu שכר דירה (czyt. schar dira) nie będzie zawierać opłat za rachunki לא כולל חשבונות (czyt. lo kolel cheszbonot) oraz ארנונה (czyt. Arnona), czyli miejskiego podatku od nieruchomości. Często zdarza się, że pokoje lub mieszkania nie są umeblowane, ale można odkupić od poprzednich lokatorów część mebli.
Transport publiczny
תחבורה ציבורית (czyt. tachbura ciburit)
Nie ukrywajmy, transport publiczny w Izraelu pozostawia wiele do życzenia, niemniej jeśli nasz pobyt w kraju ograniczy się do największych miast i nie przypadnie na okres świąt, spokojnie damy radę. Kiedy przylecimy na נתב״ג (czyt. natbag, akronim od נמל התעופה בן גוריון nemal ha-teufa Ben Gurion, czyli lotnisko Ben Guriona) za pomocą רכבת (czyt. rakewet, pociąg) dostaniemy się do Tel Awiwu, Hajfy czy Jerozolimy. Bilet kosztuje kilkanaście szekli. Alternatywnie, można także skorzystać z autobusów. Planując podróż do Izraela, pamiętajmy, że w szabat i w święta autobusy i pociągi do i z lotniska nie jeżdżą, jedyną opcją będzie dość droga taksówka, dlatego przeglądając oferty tanich linii lotniczych warto sprawdzić izraelski kalendarz.
Jeśli planujemy podróże komunikacją publiczną, koniecznie należy wyrobić w punktach obsługi na dworcach kartę רב-קוו (czyt. raw-kaw), czyli transportową kartę pre-paidową obowiązującą na terenie całego kraju. Należy ją po prostu doładować wybraną kwotą – można to zrobić na dworcach i w niektórych sklepach. Podróżując autobusami miejskimi, wraz z wejściem do autobusu, kartę przykładamy do specjalnego czytnika, który pobiera z karty kwotę odpowiadającą cenie jednego biletu, to około 6 szekli. W autobusie nieraz usłyszymy następujący komunikat, przypominający o konieczności “wczytania” karty raw-kaw:
״נוסעים נכבדים, זכרו לתקף את כרטיס הרב קוו…״
czyt. nosim nichbadim, zichru letakef et kartis ha-raw-kaw
Szanowni podróżni, pamiętajcie „wczytać, przyłożyć” raw-kaw
Pamiętajmy, że kierowca autobusu miejskiego nie sprzeda nam biletów, a w autobusach nie ma biletomatów! Jeśli będziemy chceli pojechać pociągiem do innego miasta, np. z Tel Awiwu do Jerozolimy, to bilet, który zakupimy w automacie, zostanie wczytany na nasz raw-kaw. W tej sytuacji warto kupić כרטיס יומי (czyt. kartis jomi, bilet dzienny), którego cena oprócz podróży pociągiem w obie strony zawiera także transport publiczny w mieście docelowym. W przypadku trasy Tel Awiw-Jerozolima koszt takiego biletu to 37 szekli (stan na sierpień 2022).
Jak dotąd tylko Jerozolima posiada tramwaj, tj. רכבת קלה (czyt. rakewet kala). Na razie jest to tylko jedna linia, ale dojedziemy nią na Stare Miasto (העיר העתיקה, czyt. Ha-Ir ha-Atika) czy do instytutu Yad Vashem (יד ושם czyt. Jad wa-szem). Przyjeżdżając autobusem na תחנה מרכזית ירושלים (czyt. tachana merkazit Jeruszalajim, Dworzec Centralny w Jerozolimie) lub pociągiem na תחנת רכבת ירושלים יצחק נבון (czyt. tachanat rakewet Jeruszalajim Icchak Nawon, Stacja Pociągowa w Jerozolimie – Icchak Nawon), z łatwością odnajdziemy przystanek tramwajowy. Od kilku lat prace nad budową kliku linii tramwajowych trwają w Tel Awiwie – podczas wizyty na pewno zauważycie, jak bardzo rozkopane jest miasto.
Z zasady transport publiczny nie działa w szabat oraz w święta. W większości przypadków jedyną opcją będzie droga taksówka lub szerut, czyli. minibusy, które przewożą kilka-kilkanaście osób. Jeśli szabat spędzicie w Tel Awiwie, to mam dla Was dobrą informację – od pewnego czasu w mieście działa bezpłatny transport w szabat. Informacje o trasach, numerach linii i przystankach znajdziecie przez niezwykle popularną w Izraelu aplikację Moovit. Pamiętajcie, że takie szabatowe autobusy wyglądają inaczej niż autobusy miejskie — bardziej przypominają autokary. Co więcej, nie wyświetlają się nazwy i informacje o przystankach, dlatego warto zawczasu upewnić się, gdzie chcemy wysiąść.
