Spis treści:
Nauka japońskiego — wstęp
W ciągu ostatnich lat Japonia zyskuje coraz większą popularność wśród Polaków. Coraz więcej z nas obiera ją sobie również za cel następnych wakacji. Powodów jest kilka — zyskujące fanów anime, rosnąca popularność japońskiej kultury, czy obecna już w każdym większym mieście Polski japońska kuchnia. W kraju kwitnącej wiśni każdy znajdzie coś, co może go zainteresować.
Nic zatem dziwnego, że coraz więcej osób decyduje się na naukę japońskiego, mimo że jest to prawdziwe wyzwanie. Jak nauczyć się japońskiego skutecznie i nie utonąć w natłoku materiału? Niezależnie czy wybierze się naukę języka samemu, czy z nauczycielem, będzie to droga ciężka, ale z pewnością satysfakcjonująca.
W tym artykule przedstawimy, co dla nas jako Polaków jest najtrudniejsze podczas nauki tego języka. Opowiemy także jak sobie z tym poradzić. Przybliżę również kwestię certyfikatów językowych i dam parę wskazówek do nauki.
Dlaczego język japoński jest taki trudny?
Pierwszą i chyba największą trudnością jest oczywiście odmienność kulturowa. To, co jednym wydaje się nie do przeskoczenia, dla innych będzie banalne, a to, co dla jednych jest proste, dla innych może być nieosiągalne. Jednak co Polakom sprawia największe kłopoty w nauce japońskiego, a co przychodzi nam łatwiej niż innym?
Japońska wymowa jest dla nas dość prosta. Wszystkie dźwięki, które znajdują się w języku japońskim, są również obecne w języku polskim. To, co może sprawić problem to kwestia tonacji. Co prawda japoński nie jest językiem tonalnym, ale korzysta z tzw. akcentów tonalnych. Mogą one zmienić znaczenie słowa w zależności od tego, na którą sylabę pada akcent.
Przykładem mogą być słowa 橋 (hashi) – most oraz 箸 (hashi) – pałeczki.
Oba znaki czyta się tak samo. Jednak w przypadku słowa „most” tonacja idzie do góry i kładziemy nacisk na pierwszą głoskę は (ha). W przypadku „pałeczek” natomiast tonacja idzie do dołu i nacisk kładziemy na drugą głoskę し (shi).
Gramatyka japońska do pewnego momentu przypomina układankę. Rzeczowniki się nie odmieniają, a czasowniki nie są nacechowane płciowo. Na wyższych poziomach jest to nauka sformułowań, które mają konkretne użycie, nadal jednak jest to rzecz do opanowania.
To, co jednak może być dla nas nienaturalne w japońskiej gramatyce to struktura zdania.
W języku polskim zdanie tworzy się poprzez szyk podmiot-orzeczenie-dopełnienie. W języku japońskim natomiast ten szyk to podmiot-dopełnienie-orzeczenie. Stawianie czasowników na końcu może nam się wydawać nieco dziwne, jednak jest to coś, do czego można przywyknąć.
Tym, co może stanowić największe wyzwanie dla nas, jako Polaków to pismo japońskie.
Pismo japońskie składa się z trzech sylabariuszy — ひらがな (hiragana), カタカナ (katakana) oraz 漢字 (kanji). Ostatni z nich jest najtrudniejszy. Dwa pierwsze zawierają 48 znaków, które jesteśmy w stanie zapamiętać w przeciągu mniej więcej dwóch tygodni. System znakowy kanji składa się jednak z wielu tysięcy znaków. Żeby płynnie posługiwać się językiem japońskim, potrzebne jest ich około 2000.
Jak nauczyć się japońskiego? Skuteczna nauka japońskiego
Pismo japońskie
Jak opanować pismo japońskie i jak nauczyć się japońskiego systemu znaków? Najważniejszą rzeczą jest systematyczność, cierpliwość oraz zrozumienie, że nie zapamiętamy wszystkiego od razu i musimy dać sobie na to czas. Poza zaopatrzeniem się w ogromne pokłady cierpliwości, potrzebny nam będzie podręcznik z ćwiczeniami. Jednym z przykładów może być popularny „Minna no Nihongo” bądź „Genki”. Opcją jest także skorzystanie z jednej z wielu dostępnych aplikacji takich jak Quizlet, Anki czy Wanikani, poprzez którą można również uczyć się znaków.
Od czego najlepiej zacząć? Do skutecznej nauki kanji trzeba wiedzieć, że każdy znak może mieć kilka różnych czytań. Dzielą się one na 訓読み (kun’yomi) i 音読み (On’yomi).
Aby dokładnie zrozumieć, dlaczego japońskie znaki mają kilka różnych czytań, musimy cofnąć się kilkanaście wieków. Przybyły one bowiem z Chin do Japonii około V/VI wieku n.e. Japończycy zaadaptowali wówczas chińskie pismo na własne potrzeby. Dodatkowo przez fakt, że odbywało się to systematycznie w ciągu wielu lat, znaki te „zyskały” więcej niż jedno czytanie.
Zapis kun’yomi to nic innego jak japońskie czytanie chińskich znaków, które jest używane w samodzielnych słowach takich jak 人 (hito) – człowiek. Na początku było to po prostu wyjaśnienie znaczenia znaku w tekście chińskim.
Zapis on’yomi to natomiast czytanie sinojapońskie, wymowa zapożyczona z chińskiego, używana w złożeniach znaków. Wcześniej wspomniany znak 人 oznacza człowieka. Ma on trzy różne czytania — ジン (jin), ニン (nin), oraz ひと (hito). Pierwsze dwa to czytania on’yomi, natomiast ostatnie to wspomniane już kun’yomi. W podobny sposób inne znaki również mają czytania sinojapońskie i japońskie.
Pismo japońskie — praktyka
Zaopatrzeni w cenne wyjaśnienia, możemy już ruszać do nauki. Metod jest mnóstwo i na pewno każdy znajdzie coś dla siebie. Jedni preferują fiszki (papierowe lub cyfrowe). Inni natomiast zapisują znaki w zeszycie, a jeszcze inni po prostu uczą się ich na pamięć. Co jednak najważniejsze, to regularne ćwiczenie pisania znaków, aby lepiej je sobie utrwalić i zapamiętać.
Warto uczyć się również słówek, czyli tzw. złożeń z danymi znakami. Nauka samego czytania znaku nie da nam dużo, dlatego warto się ich uczyć, żeby wiedzieć, jak znaki się łączą i jak się je czyta.
Na początku nauki możemy kojarzyć znaki z obrazami, czy sytuacjami. Jednak na dalszych etapach znaki stają się coraz bardziej abstrakcyjne, a graficzne skojarzenia okazują się niepraktyczne.
Najważniejsza jest jednak systematyczność, trening pisania znaków oraz umieszczanie ich w odpowiednim kontekście. Nauka samego znaku bez zrozumienia jego użycia może być bezużyteczna, dlatego poza samym pisaniem znaków warto także układać z nimi zdania, jak i szukać przykładów.
Jak nauczyć się japońskiego — umiejętność mówienia oraz słuchania
Ćwiczenie umiejętności rozumienia języka japońskiego ze słuchu nie musi polegać tylko na wielokrotnym odsłuchiwaniu nagrań z podręcznika. Możemy się także uczyć poprzez zabawę, oglądając ulubione anime, filmy, czy seriale japońskiej produkcji. Warto przy tym pamiętać, że w anime postacie najczęściej (choć nie zawsze) używają mowy potocznej.
Japończycy używają różnych form językowych w zależności od sytuacji. Dlatego trzeba mieć na uwadze fakt, że do nauczyciela czy osoby wyżej postawionej od nas, nie zwrócimy się tak, jak mówią postacie z anime. Do przyjaciół jednak już jak najbardziej możemy stosować podobne formy.
Bariera językowa, czyli strach przed mówieniem to największa zmora każdej osoby, która uczy się nowego języka. Rozmawiając na zajęciach, jesteśmy w stanie formułować zdania, jednak często, gdy tylko wychodzimy z lekcji i musimy użyć języka, którego się uczymy, nie jesteśmy w stanie wydusić z siebie słowa. Warto mówić jak najwięcej i nie wstydzić się błędów czy wymowy.
Gdzie jednak ćwiczyć praktyczną konwersację? Można to robić z nauczycielem na zajęciach. Warto też poszukać czy w naszym mieście (lub większym mieście niedaleko nas) nie ma spotkań, lub tandemów językowych dla osób uczących się języka japońskiego!
Gramatyka japońska
Tak jak zostało wspomniane wcześniej, japońska gramatyka może być dla nas nieco podchwytliwa ze względu na konstrukcję zdania. Może się nam to wydawać mało naturalne. Tak samo, jak korzystanie z partykuł takich jak: は (wa), が (ga), を (wo) に (ni) で (de) itd., które określają miejsce części mowy w zdaniu.
Podobnie jak w przypadku znaków, skuteczna nauka to cierpliwa nauka. Regularne ćwiczenia, czytanie tekstów, w których użyte są formuły gramatyczne i tworzenie własnych przykładów, to jedne z wielu skutecznych metod nauki gramatyki.
Pomimo wielu trudności, jakie czekają nas w nauce języka japońskiego, jedną z rzeczy, która zdecydowanie ją ułatwia, jest fakt, że język japoński nie jest nacechowany płciowo. Rzeczowniki i czasowniki nie mają ani męskiej, ani żeńskiej formy. Mimo to z kontekstu zdania w miarę łatwo wywnioskować o kogo lub o co chodzi. Do tego odmiana czasowników języka japońskiego nie jest tak skomplikowana, jak mogłoby się wydawać. Gdy opanujemy już podstawowe formy, opanowanie następnych przyjdzie nam zdecydowanie prościej.
Jak nauczyć się japońskiego — wyzwania i trudności
Gdy uczymy się nowego języka, ważne jest także zrozumienie kultury, w jakiej jest osadzony. Bez kontekstu kulturowego będzie nam ciężko zrozumieć, dlaczego czasami mówi się w taki, a nie inny sposób. Dlatego również przy nauce języka japońskiego warto odkrywać kulturę, aby lepiej zrozumieć sam język.
Występuje w nim wiele form grzecznościowych, które ciężko przetłumaczyć. Jeśli jednak bardzo chcemy się tego podjąć, warto spróbować porównać je do naszych zwrotów grzecznościowych, zamiast dosłownie tłumaczyć. Są to rzeczy, których trzeba nauczyć się w kontekście kulturowym.
Na przykład, よろしくお願いします (yoroshiku onegai shimasu), w zależności od sytuacji może oznaczać „miło mi Cię poznać”, „zostańmy w kontakcie”, „polecam się na przyszłość”, czy po prostu „dziękuję bardzo”.
Z tego właśnie powodu, warto pamiętać, aby uczyć się języka również w kontekście kulturowym, a nie tylko czysto teoretycznie, bo zrozumienie języka to również zrozumienie kultury.
Nauka japońskiego — egzamin JLPT
JLPT (Japanese Language Proficiency Test) lub 日本語能力試験 (Nihongo nōryoku shiken), to międzynarodowy certyfikat znajomości języka japońskiego, z podziałem na 5 poziomów. Najprostszy z nich to N5, najtrudniejszy zaś N1. Do egzaminu można przystąpić dwa razy do roku, na początku lipca i grudnia. W Polsce organizowany jest on w Warszawie. Wybrać można dowolny poziom, bez znaczenia czy posiadamy certyfikat poprzedniego stopnia.
Najważniejsze jest szybkie zapisanie się na egzamin. Zgłasza się coraz więcej chętnych, a miejsca kończą się bardzo szybko. Dlatego warto monitorować, kiedy dokładnie zaczynają się zapisy. Dla egzaminu w lipcu zapisy są na początku marca, a dla egzaminu w grudniu na koniec sierpnia. Opłata jest stała, bez względu na poziom.
Wiele firm i szkół bierze pod uwagę certyfikat przynajmniej na poziomie N3 lub nawet N2. Różnica między poziomem języka japońskiego N5 i N4 jest niewielka, jednak każdy kolejny egzamin jest zdecydowanie trudniejszy od poprzedniego.
Egzamin JLPT ma specyficzny charakter. Nie odzwierciedla naszej zdolności komunikacji, a raczej umiejętność pracy z językiem. Dlatego, jeśli planujemy podróż do Japonii, lub wiemy, że będziemy mieć kontakt z Japończykami, ważna jest nie tylko nauka języka pod kątem zdania egzaminu, ale również ćwiczenie konwersacji, bo tego JLPT nie sprawdza.
Czemu JLPT jest tak specyficznym certyfikatem? Wynika to z japońskiego podejścia do nauki i edukacji. Jednym z przykładów może być to, że mimo nauki języka angielskiego od najmłodszych lat, Japończycy uczą się go bardzo teoretycznie i z naciskiem na egzaminy. Przez to świetnie znają teorię języka, ale mają trudności w porozumiewaniu się po angielsku. Dlatego tak wielu Japończyków, mimo sumiennej nauki języków obcych nadal ma problemy w rozmowie.
Jak nauczyć się japońskiego, żeby dobrze przygotować się zarówno do JLPT, jak i do rozmowy po japońsku? Najbardziej sprawdzoną opcją są kursy, na których uczymy się języka pod JLPT, uzupełnione zajęciami z konwersacji. Ta mieszanka pomoże nam oswoić się z językiem i przyszykować nas do odpowiedniego wykorzystania naszych umiejętności.
Nauka japońskiego
Nauka japońskiego to fascynujące, acz trudne wyzwanie. Wymaga systematyczności, cierpliwości i zrozumienia kultury, w której jest osadzony.
Problemy, które sprawia pismo japońskie czy gramatyka, mogą z początku zniechęcać. Jednak zdrowe podejście, korzystanie z różnych narzędzi edukacyjnych i zanurzenie się w języku mogą przynieść efekty. Bez względu na cel – czy jest to zdanie JLPT, podróż do Japonii, czy rozwijanie pasji. Kluczowe jest, by czerpać radość z nauki i traktować ją jak przygodę. Warto sprawdzić, jak wiele ma do zaoferowania nam język japoński.
Nauka języka japońskiego to fascynująca podróż pełna wyzwań, która może otworzyć przed Tobą zupełnie nowe perspektywy. Jeśli czujesz, że czas na kolejny krok w tej przygodzie, warto skorzystać z profesjonalnej pomocy, która pomoże Ci efektywnie i skutecznie pokonać trudności związane z tym pięknym językiem.
Szkoła językowa Kierunek Wschód to doskonałe miejsce, w którym otrzymasz wsparcie doświadczonych lektorów oraz możliwość praktykowania konwersacji w języku japońskim. Nie czekaj – zapisz się na zajęcia i przekonaj się, jak szybka może być Twoja droga do biegłości w języku japońskim.
