W czasach, gdy coraz więcej osób interesuje się Azją, warto lepiej poznać historię i kulturę Koreańczyków. To szczególnie ważne dla tych, którzy uczą się języka koreańskiego albo chcą zrozumieć, jak wygląda życie w tej części świata.
Podział Korei na dwa kraje – Północną i Południową – to nie tylko kwestia polityki. To także historia jednego narodu, który mimo granic i różnych poglądów, wciąż ma wspólny język, kulturę i tradycje.
Spis treści:
Historia początków narodu koreańskiego
Każdy naród ma swój legendarny początek. Niezależnie od stopnia ich prawdziwości, opowieści tego typu zawsze odgrywają ważną rolę dla tożsamości danego narodu. W przypadku Polaków mamy historię o trójce braci — Lechu, Czechu oraz Rusie. Jak jednak prezentuje się legenda związana z początkami narodu koreańskiego?
Legendarne początki – mit o Tangunie
Historia narodu koreańskiego rozpoczyna się w sferze mitologii. Najbardziej znany i uświęcony legendą przekaz mówi o Tangunie (kor. 단군), mitycznym założycielu pierwszego koreańskiego państwa – Gojoseon (고조선). Według „Samguk Yusa” (삼국유사), czyli „Memorabiliów Trzech Królestw” – zbioru legend, podań i faktów historycznych spisanych w XIII wieku przez mnicha Iryeona – Tangun był potomkiem niebiańskiego księcia Hwanunga i kobiety, która pierwotnie była niedźwiedzicą. Opowieść ta stanowi nie tylko mit założycielski, ale też moralny i kosmologiczny fundament koreańskiej tożsamości.
Legenda głosi, że Hwanung, syn boga niebios Hwanina, zapragnął zejść na ziemię, by przynieść ludziom cywilizację i porządek. Wraz z tysiącem swoich niebiańskich towarzyszy osiadł na świętej górze Baekdu-san, gdzie ustanowił boskie rządy. Tam spotkał niedźwiedzia i tygrysa, którzy pragnęli stać się ludźmi. Hwanung poddał ich próbie: przez 100 dni mieli żywić się jedynie czosnkiem i piołunem, przebywając w ciemnej jaskini. Tygrys zrezygnował, ale niedźwiedzica wytrwała. W nagrodę została przemieniona w kobietę, która następnie została żoną Hwanunga i urodziła Tanguna. Ten założył Gojoseon w 2333 r. p.n.e., co według legendy stanowi początek cywilizacji koreańskiej.
Choć naukowcy podkreślają, że postać Tanguna nie znajduje potwierdzenia w znaleziskach archeologicznych ani w dokumentach, jego znaczenie jako symbolu jedności, boskiego pochodzenia i suwerenności ma ogromne znaczenie w koreańskiej historiografii i kulturze narodowej.
Starożytne królestwa i formowanie wspólnej tożsamości
Na przestrzeni wieków, na Półwyspie Koreańskim istniały trzy główne królestwa: Goguryeo, Baekje i Silla. Każde z nich miało własne osiągnięcia kulturowe i polityczne, ale łączyły je wspólne korzenie językowe, religijne i społeczne.
W 668 roku, królestwo Silla zjednoczyło większość (jego centralną i południową część) Półwyspu, co zapoczątkowało okres większej integracji Koreańczyków i homogenizacji kulturowej. To właśnie w tym czasie zaczęły kształtować się fundamenty wspólnej tożsamości Koreańczyków, które przetrwały do dziś. Następne dekady i wieki historii Korei to dalszy rozwój koreańskiej kultury — szczególnie w czasach dynastii Joseon.
Czasy bardziej nam współczesne były zaś dla Koreańczyków naznaczone wieloma trudnościami. Mowa tu przede wszystkim o okupacji japońskiej, wojnie koreańskiej z 1950 roku oraz późniejszym podziale kraju.
Podział Korei – jak powstały dwa państwa na Półwyspie Koreańskim
Koreańczycy są jednym narodem, powiązanym wspólną historią i tradycją kulturową. Jak jednak wiadomo, w dzisiejszym świecie Koree są dwie — a nie jedna. Jak do owego podziału doszło? Co sprawiło, że dziś nie mamy jednego państwa koreańskiego?
Koniec II wojny światowej i tymczasowy podział wzdłuż 38. równoleżnika
Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku Korea odzyskała wolność po latach japońskiej okupacji. Wkrótce jednak kraj został podzielony na dwie części. Północ trafiła pod wpływy Związku Radzieckiego, a Południe – Stanów Zjednoczonych. Ten podział wzdłuż 38. równoleżnika miał być tylko tymczasowy. Z czasem jednak różnice polityczne i światopoglądowe między dwoma mocarstwami sprawiły, że rozdział Korei się utrwalił.
Powstanie dwóch państw – Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna i Republika Korei
W 1948 roku, z powodu rosnących napięć i braku porozumienia co do dalszych losów Korei, utworzono dwa oddzielne państwa. Na północy powstała Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna (KRLD) z Pjongjangiem jako stolicą. Na południu utworzono Republikę Korei ze stolicą w Seulu.
Północna Korea, wzorując się na Związku Radzieckim, wprowadziła ustrój komunistyczny. Południowa Korea postawiła na gospodarkę wolnorynkową i bliskość z USA. Oba kraje uważały się za jedynych prawdziwych przedstawicieli całej Korei, co powodowało coraz większe napięcia między nimi.
W 1950 roku wybuchła wojna koreańska, po ataku sił KRLD na południe. Wojna ta miała różne fazy — raz blisko klęski była Korea Południowa, raz do rozpaczliwej defensywy zepchnięte zostały siły północy. Wojna zamrożona została rozejmem w lipcu 1953. Rozejm ten, utrwalający podział półwyspu na dwa wrogie sobie państwa, trwa do dziś.
Jeden naród – dwie rzeczywistości
Jak już wspomniano, Korea podzielona została na dwa kraje. Nie są to jednak bynajmniej kraje żywiące do siebie sympatię. Na praktycznie każdej płaszczyźnie bowiem Korea Północna i Korea Południowa to dwa zupełnie inne światy, dwie zupełnie inne rzeczywistości.
Różnice w życiu codziennym Koreańczyków z Południa i Północy
Życie codzienne Koreańczyków z Północy i Południa różni się diametralnie. W Korei Południowej obywatele cieszą się wolnością słowa, dostępem do nowoczesnych technologii i wysokim standardem życia. Gospodarka Korei Południowej jest również jedną z najbardziej rozwiniętych gospodarek świata. To właśnie z tego kraju pochodzą firmy będące globalnymi liderami na rynku technologii, takie jak Samsung czy LG.
Z kolei w Korei Północnej społeczeństwo żyje pod ścisłą kontrolą państwa, z ograniczonym dostępem do informacji i często ograniczonym dostępem do podstawowych dóbr. Korea Północna bywa często nazywana najbardziej zamkniętym krajem świata. Wjazd do tego państwa dla zagranicznego turysty jest utrudniony, a liczba miejsc dla niego dostępnych ograniczona. Obywatele KRLD mają również realnie ograniczony kontakt ze światem zewnętrznym, między innymi przez silną cenzurę internetu.
Różnice te wpływają na sposób myślenia, aspiracje i codzienne doświadczenia obywateli obu państw. Gdy dodamy do tego fakt, że różnice te utrzymują się od dekad, otrzymamy obraz dwóch społeczeństw żyjących i wychowywanych od dawna w całkowicie innych warunkach.
Wspólne elementy kultury i języka
Mimo politycznego podziału, Koreańczycy z obu państw dzielą wspólne dziedzictwo kulturowe. Tradycje, takie jak obchodzenie świąt Chuseok czy Seollal, są pielęgnowane zarówno na Północy, jak i Południu. Język koreański, choć z drobnymi różnicami dialektalnymi, pozostaje wspólnym środkiem komunikacji. Elementy takie jak tradycyjny strój hanbok czy kuchnia oparta na ryżu i kimchi są również obecne w obu częściach Półwyspu.
Wiele aspektów tradycji społecznych jest również praktykowanych zarówna na północy, jak i południu. Mowa tu przede wszystkim o głęboko zakorzenionym u Koreańczyków szacunku wobec starszych oraz silnej pozycji rodziny.
Relacje między Południem a Północą – współczesna sytuacja
Koreę Północną i Koreę Południową łączą lata bardzo trudnej, wyboistej relacji. Choć sytuacja między oboma państwami pozostaje napięta, tak nie oznacza to, że relacje między północną a południem można sprowadzić jedynie do kwestii wojny i konfliktu.
Spotkania rodzin rozdzielonych przez granicę
Jednym z najbardziej poruszających aspektów podziału Korei są losy rodzin rozdzielonych przez granicę. Od czasu do czasu organizowane są spotkania, podczas których bliscy, często po kilkudziesięciu latach rozłąki, mają okazję się zobaczyć. Takie wydarzenia odbywają się zazwyczaj w Parku Narodowym Gór Kumgang i są efektem chwilowego ocieplenia stosunków między państwami. Dla wielu uczestników są to jedyne i ostatnie chwile spędzone z dawno niewidzianymi krewnymi.
Wspólne projekty i nadzieje na zjednoczenie
Pomimo licznych napięć, istnieją inicjatywy mające na celu zbliżenie obu Korei. Jednym z takich projektów był Kompleks Przemysłowy Kaesong, gdzie południowokoreańskie firmy zatrudniały pracowników z Północy. Choć projekt ten został zawieszony w 2016 roku decyzją rządu Korei Południowej w reakcji na testy rakietowe Północy, stanowił on przykład możliwej współpracy gospodarczej. W społeczeństwie południowokoreańskim istnieje również silne pragnienie zjednoczenia, choć obawy dotyczące kosztów i wyzwań takiego procesu są również obecne.
Co to znaczy być Koreańczykiem dzisiaj?
Bycie Koreańczykiem we współczesnym świecie to coś znacznie więcej niż tylko kwestia obywatelstwa. To poczucie przynależności do wielowiekowej tradycji, języka i kultury, która przetrwała mimo podziału kraju. Koreańczycy, zarówno z Północy, Południa, jak i ci mieszkający za granicą, wciąż dzielą wiele wspólnych wartości.
Koreańczycy z diaspor – jedność poza podziałem
Na całym świecie poza Półwyspem Koreańskim żyje około 7,3 miliona Koreańczyków. Tworzą oni diasporę w krajach takich jak Stany Zjednoczone, Chiny, Japonia czy Rosja. Dla wielu z nich, niezależnie od miejsca zamieszkania, poczucie przynależności do narodu koreańskiego pozostaje silne. Poprzez pielęgnowanie języka, tradycji i kultury, diaspora odgrywa ważną rolę w utrzymywaniu koreańskiej tożsamości narodowej poza Półwyspem Koreańskim.
Pamięć historyczna i nadzieja na przyszłość
Dla wielu Koreańczyków, zarówno z Północy, Południa, jak i diaspor, pamięć o wspólnej historii i dziedzictwie jest źródłem dumy i nadziei. Mimo różnic politycznych i gospodarczych istnieje przekonanie o wspólnej tożsamości narodowej. Choć droga do zjednoczenia może być długa i trudna, wielu Koreańczyków wierzy, że przyszłość przyniesie możliwość ponownego zjednoczenia narodu.
Nauka języka koreańskiego w szkole Kierunek Wschód
Jeśli zaintrygowała Cię historia i kultura Korei, zapraszamy do udziału w bezpłatnej lekcji próbnej języka koreańskiego w szkole językowej Kierunek Wschód. Niezależnie od tego, czy dopiero zaczynasz swoją przygodę z nauką, czy masz już pierwsze doświadczenia – znajdziesz u nas grupę dopasowaną do Twojego poziomu. Nasze zajęcia prowadzone są przez doświadczonych koreanistów, którzy nie tylko uczą języka, ale również przybliżają realia życia w Korei, zarówno tej Południowej, jak i Północnej. Dzięki sprawdzonym materiałom i intensywnym, ciekawym lekcjom szybko zaczniesz mówić po koreańsku, a fachowa i szybka obsługa klienta odpowie na wszystkie Twoje pytania związane z nauką i kulturą.
Nie musisz zobowiązywać się na początku – po prostu spróbuj i przekonaj się, jak skuteczna i angażująca może być nauka języka orientalnego. Zapisz się na darmową lekcję próbną, poznaj naszą metodę i rozpocznij fascynującą podróż z językiem koreańskim razem z Kierunek Wschód!
